به نقل از «خبرآنلاین»

نمایشگاه کتاب بیروت و ظرفیت دیپلماسی فرهنگی

تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۴۳۰۱۷

این نمایشگاه در میان اختلافات و تنش های مزمن سیاسی جریان‌های داخلی و خلأ قدرت دوگانه ریاست جمهوری و نخست‌وزیری و در بحرانی‌ترین وضعیت خفقان‌آور اقتصادی تاریخ این کشور، طی مراسم افتتاحیه‌ای ساده با سخنرانی نجیب میقاتی نخست‌وزیر پیشبرد امور لبنان و حضور بسیار کم‌رنگِ مسئولان سیاسی و فرهنگی در سالن آسیب‌دیده از انفجار و در کنار ساحل مدیترانه شهر بیروت افتتاح شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نمایشگاه کتاب بیروت که دومین دوره‌اش را پس از فاجعه انفجار مهیب و پرسش‌برانگیز بندر بیروت و سال‌های شیوع بیماری کرونا و نیز بحران‌های زنجیره‌ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی سخت این کشور آغاز می‌کند، این بار نیز در واکنش به ایستادگی و مقاومت مردم این کشور، مورد تحریم گسترده و همه‌جانبه کشورهای عربی بویژه کشورهای حوزه خلیج فارس و اروپایی‌ها (به استثنای فرانسه که برای نخستین بار شرکت کرده و بزرگترین غرفه نمایشگاه را از آن خود کرده است) قرار دارد؛ به گونه‌ای که پسوند «عربی و بین‌المللی» نمایشگاه، محتوا و مفهوم خود را کاملاً از دست داده است.

با وجود این، حضور نسبتاً خوب لبنانی‌ها در نیم‌روز نخست نمایشگاه و بلافاصله پس از پایان مراسم افتتاحیه، برای ناشران و غرفه‌داران شرکت‌کننده، نویدبخش بود و بارقه امیدی به همراه داشت. ناشرانی که به دلیل تورم و گرانی، بیشتر کتاب‌هایشان را با تخفیف چهل تا پنجاه درصدی ارائه می‌کنند تا کتاب همچنان در این شرایط سخت و بحرانی در سبد زندگی هم‌میهنانشان باقی بماند و مردمی که همچنان به «کتابِ کاغذی» علاقه‌مندند و آن را جزیی از زندگی خود می‌دانند.

گرچه صنعت نشر لبنان، همچون سایر کشورهای منطقه به دلایل گوناگون، روزهای سختی را سپری می‌کند، اما به نظر می‌رسد با تلاش لبنانی‌ها، مقوله دیرینه و جاافتاده منطقه عربی که: «مصری‌ها می‌نویسند، لبنانی‌ها چاپ و منتشر می‌کنند و عراقی‌ها می‌خوانند»، همچنان مفهوم خود را به طور نسبی حفظ کرده است. حضور پُر رنگ لبنانی‌ها در نمایشگاه‌های کشورهای عربی همچون نمایشگاه اخیر کویت و نمایشگاه هفته آینده کتاب بغداد و استانبول، ناظر به این معنی است. گفت‌وگویی که با آشنای قدیمی‌ام خانم رانیه المعلم، مدیر و صاحب انتشارات شهیر لبنانی «دار الساقی» در غرفه ایشان داشتم، این معنی را امیدبخش‌تر کرده است.

وی ضمن اظهار نگرانی از وضعیت صنعت چاپ و نشر کتاب، در پاسخم گفت: «سال جاری میلادی تعداد عناوین کتاب‌های انتشاریافته‌اش از ۷۰ عنوان به ۵۵ عنوان با تیراژ متغیر بین ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ جلد تقلیل یافته است که من آن را در شرایط بحرانی جاری مطلوب دانستم! و ایشان نیز گفته‌ام را تأیید اما برای مدیریت کارکنان فراوانش، ناکافی دانست.

ناشران لبنانی بر این باورند که مشکل اصلی در خوانندگانِ کتاب نیست، بلکه در چگونگی مدیریت نشر و توزیع کتاب است. آنان کتاب را «نماد بیروت‌شان» می‌دانند و کتاب را نشان از هویت و موجودیت پایتخت‌شان برمی‌شمارند. پرسش اصلی اما چگونگی پیوند دادن این روح به کالبد شهروندان است.

گرچه نمایشگاه بین‌المللی کتاب بیروت، تاریخ دیرینه‌ای دارد و یکی از رویدادهای بزرگ فرهنگی و مهم غرب آسیا به شمار می‌رود و برای روشنفکران جهان عرب و دیگر نقاط دنیا، مفهومی خاص و همواره امیدآفرین بوده است، اما در سال‌های اخیر به شدت متأثر از فضای مه‌آلود سیاسی داخلی و موضع‌گیری‌های کشورهای خارجی است.

آثار و پیامدهای تقسیم «سیاسی» و «ناعادلانه» غرفه‌ها میان ناشران لبنانی و اندک کشورهای شرکت‌کننده خارجی به بهانه کمبود فضا به گفته منتقدان به حدی است که تحریم عده‌ای از انتشاراتی‌ها و بویژه اسلام‌گرایان را به دنبال داشته و موجب نقد و رسانه‌ای شدن آن در این روزها شده و نمایشگاه را کاملاً سیاسی معرفی کرده است.

نکته پایانی این‌که گرچه بخش قابل توجهی از نمایشگاه کتاب بیروت به گفتمان و اندیشه‌های انقلاب اسلامی و معرفی متفکران و اصحاب فکر و فرهنگ ایرانی توسط لبنانی‌ها اختصاص یافته است، جمهوری اسلامی ایران اما باید خلأ حاضر نشدن و تحریم ظالمانه بسیاری از کشورهای عربی و دیگر کشورهای جهان را پُر می‌کرد که متأسفانه در این دوره از نمایشگاه نسبت به گذشته این هدف محقق نشده و حضور کم‌رنگ ایرانیان به دلایل گوناگون، کاملاً مشهود است.

روابط ایران با لبنان و با دیگر کشورهای حاضر در چنین رویدادهای مهم فرهنگی باید از ابعاد مختلف تقویت شود. زیرا زمینه برای حضور چند بُعدی کشورمان فراهم است. فعالان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران باید حضور در نمایشگاه کتاب بیروت و دیگر پایتخت‌های کشورهای عربی را مهم و اثرگذار بدانند.

سرمایه‌گذاری پدیدآورندگان ایرانی در حوزه‌های مختلف نشر و نهضت ترجمه، رویکرد جدی‌تری را می‌طلبد و بازسازی زمینه‌های آن در کشورهای مختلف یک ضرورت است.

بی‌شک پدیدآورندگان ایرانی در زمینه‌ «تحولات فکری، اجتماعی و سیاسی»، «ادبیات مقاومت» و «هنر و ادبیات»، حرف‌های بسیاری برای گفتن دارند و اهمیت بازسازی نهضت ترجمه و تقویت دیپلماسی کتاب ازجمله مهم‌ترین مقوله‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد و بیروت که پایتخت دائم فرهنگ جهان عرب است، از چنین ظرفیت بی‌بدیلی در این حوزه‌ها برخوردار است.

نباید از یاد برد که امروزه قدرت نرم مبتنی بر دیپلماسی فرهنگی است و بخشی از این نوع دیپلماسی بسیار متنوع و گوناگون به‌رغم پیدایش رقیبانی قَدَر، همچنان در حوزه نشر و کتاب است و کتاب همچنان «خیرُ جلیس»، «گوهر عقل» و بی‌بدیل و غیر جایگزین است.

و بفرموده علامه اقبال لاهوری:

شنیدم شبی در کتب خانه من

به پروانه می‌گفت کرم کتابی

به اوراق سینا نشیمن گرفتم

بسی دیدم از نسخه فاریابی

نفهمیده‌ام حکمت زندگی را

همان تیره‌روزم ز بی آفتابی

نکو گفت پروانه نیم سوزی

که این نکته را در کتابی نیابی

تپش می‌کند زنده‌تر زندگی را

تپش می‌دهد بال و پر زندگی را

۶۵۶۵

کد خبر 1703573

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: نمایشگاه کتاب بیروت کشورهای عربی لبنانی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۴۳۰۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران محلی برای رونق اقتصادی نشر

رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بیان کرد: باید نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را به محلی برای رونق اقتصادی نشر، جذب اعتبارات و بودجه برای نشر تبدیل کنیم. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرکزاری تسنیم به نقل از ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، جلسه مشترک اعضای شورای سیاست‌گذاری و شورای برنامه‌ریزی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران چهارشنبه (بیست‌ونهم فروردین ماه 1403) برگزار شد.

رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: همه فعالیت‌های این نمایشگاه باید حول محور کتاب طراحی و تدوین شود. نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صرفاً یک برنامه اجتماع مردم نیست و هر اتفاقی که در آن رخ می‌دهد باید با کتاب نسبت داشته باشد. فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی را باید متناسب با حوزه کتاب طراحی کرد و اولویت این است که مردم، کتاب‌‍‌خوان، ناشران، فعال و نویسندگان، انگیزه‌مند شوند و همه برنامه‌ها در سطوح مختلف برای تحقق این اهداف طراحی شود. 

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تلاش می‌کنیم همه مردم ایران به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران دسترسی پیدا کنند، عنوان کرد: بخش مجازی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران کار عظیمی است و ناشران، کتابفروشی‌ها و شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران در برگزاری آن مشارکت دارند. هدف اصلی این است که مردم در روستاها و شهرهای مختلف به این نمایشگاه دسترسی پیدا کنند که تاکنون محقق شده است. تلاش می‌کنیم اقشار مختلف از یارانه‌های مرتبط با خود برای خرید کتاب بهره‌مند شوند. 

احمدوند افزود: امیدواریم بتوانیم زودتر میزبان غرفه‌سازان باشیم. همچنین باید از ظرفیت میهمانان حاضر در نمایشگاه بیشتر استفاده کرد. از حضور مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و رئیس جمهور در نمایشگاه کتاب سال گذشته بهره‌مند شدیم و این حضور جزو اتفاقات بزرگ بود. نمایندگان، وزرا، روسای سازمان‌ها و... نیز با حضور و بازدید از نمایشگاه به حل مسائل و مشکلات حوزه نشر کمک کردند. 

 ثبت‌نام کتابفروشی در بخش مجازی نمایشگاه کتاب به زودی آغاز می‌شود

در ادامه، علی رمضانی درخصوص ثبت‌نام کتابفروشی‌ها در بخش مجازی این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: کتابفروشان فعال سراسر کشور که در سامانه «بازار کتاب» عضو شده‌اند می‌توانند پس از اعلام فراخوان که به زودی انجام می شود به پنل کاربری خود در نشانی bazarketab.ir تقاضای حضور و فعالیت در شکل مجازی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را ثبت کنند. 

عملیات اجرایی آماده‌سازی نمایشگاه کتاب تهران آغاز شد

قائم مقام و سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بیان کرد: این دوره از نمایشگاه در زمان‌بندی جلوتری برنامه‌ریزی شد. همه ما موظفیم به صورت حداکثر آنچه در اختیار داریم به نحوی بهتری ارائه کنیم تا ناشران و مردم استفاده بهتری از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران داشته باشند. جمع‌های چندصدنفری در این نمایشگاه کار می‌کنند تا این فضا را برای چندهزار ناشر مهیا سازند تا به مردم خدمت ارائه دهند و در نهایت چند میلیون نفر از این فضا بازدید و استفاده کنند.    

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به عملکرد شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: تعامل با شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران را به صورت مفصل‌تر و جدی‌تر دنبال می‌کنیم و از ضعف‌ها و مشکلات این حوزه باخبر هستیم. با این وجود تلاش می‌کنیم این موضوع را به شکل بهتری پیش ببریم. موضوع تور بازدید دانش آموزان در برنامه‌های کمیته فرهنگی نمایشگاه دیده شده است و در این خصوص با آموزش و پرورش و شهرداری تهران برای پشتیبانی از این موضوع در حال مذاکره هستیم. 

علی رمضانی در پایان به شعار سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اشاره کرد و گفت: با توجه به ضرورت توجه به آینده، موضوع امیدآفرینی و توجه به خواندن، شعار «بخوانیم و بسازیم» برای این دوره از  نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران انتخاب شده است. 

نصب تابلوهای راهنمای محیطی قبل از آغاز نمایشگاه، ضرورت افزایش سطح کیفی سالن ناشران کودک و نوجوان، تمرکز فعالیت‌ها و دوری از انجام فعالیت‌های فرهنگی پراکنده، هم‌خوانی تقسیم‌بندی سالن‌ها، تعیین زمان افتتاحیه نمایشگاه، انسجام در اقدامات فرهنگی نمایشگاه، تسهیل امور گمرکی نمایشگاه نسبت به دوره گذشته، دعوت از اصناف و اتحادیه‌های مرتبط به منظور برای بازدید از نمایشگاه، درنظر گرفتن صندوق‌های رای برای دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در بخش‌های مختلف نمایشگاه، امکان نظرخواهی از ناشران شرکت‌کننده در نمایشگاه  و... از جمله موضوعات و پیشنهادهای مطرح شده از سوی اعضای شورای سیاست‌گذاری این دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود. 

رادیو برای نمایشگاه کتاب چه برنامه‌هایی دارد؟

همچنین در این نشست اعضای شورای برنامه‌ریزی سی‌و‌پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های انجام شده و پیش رو ارائه دادند. 

یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛ علی رمضانی، عضو شورای سیاستگذاری، قائم مقام و سخنگوی نمایشگاه؛ و مریم‌سادات ظهوریان، نادر قدیانی، مهدی رمضانی، فتح‌الله فروغی، ابراهیم کریمی، مهدی فقیهی‌نژاد، اسماعیل جانعلی‌پور، عضو شورای سیاست‌گذاری و مدیر کمیته ناشران خارجی؛ محمد اله‌یاری فومنی، مدیر کمیته ناشران داخلی؛ سعید مجیدی، مدیر کمیته فعالیت‌های فرهنگی؛ حسین تیموری، مدیر کمیته اجرایی و پشتیبانی؛ محمد خلج، مدیر کمیته اداری و مالی؛ آزاده نظربلند، مدیر کمیته اطلاع رسانی و پاسخگویی؛ مهدی خسروی، مدیر کمیته حراست؛ محمدحسین آزادبخت، مدیر کمیته مراسم و میهمانان ویژه؛ مرتضی بریری مدیر کمیته روابط عمومی؛ حسینعلی سبزه، معاون بخش بین‌الملل؛ محمدرضا سلمان زاده، مشاور رئیس و محمدمهدی شیخ صراف، مشاور قائم مقام سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در این جلسه مشترک حضور داشتند.

سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از 19 تا  29 اردیبهشت (1403) در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.

انتهای پیام/